Klub Babia Góra powstał z potrzeby serca i ducha Orawian, z ukochania rodnej ziemi orawskiej i jej wspaniałego ludu, z pragnienia pełnego uczestnictwa w zachowaniu i partycypowaniu w rozwoju dziedzictwa kulturowego Orawy, z potrzeby i obowiązku krzewienia kultury, sztuki i tradycji przodków w życzliwej i przyjaznej nam drugiej ojczyźnie – Stanach Zjednoczonych.
Pierwsi emigranci z Orawy osiedlali się głównie w stanie Ohio i Pensylwania, a późniejsza emigracja skupiła się głównie w stanie Illinois, w okolicach Chicago. Po II wojnie światowej w 1949 roku powstał Klub Chyżne, którego głównym celem była wielka chęć odbudowy zniszczonego podczas wojny kościoła. Dalszymi formami organizacyjnymi Orawy były: Komitet Wsi Lipnica Wielka, Komitet Wsi Chyżne, Komitet Budowy Kościoła w Zubrzycy Dolnej. Uwiecznieniem działalności komitetów i częściowym zjednoczeniem wsi orawskich było powstanie Klubu Babia Góra. Polska Orawa obejmuje 13 wsi, a są to: Bukowina, Chyżne, Harkabuz, Jabłonka, Lipnica Mała, Lipnica Wielka, Orawka, Piekielnik, Podsarnie, Podszkle, Podwilk, Zubrzyca Górna i Dolna.
9 grudnia 1989 roku w mieszkaniu Władysława i Stanisławy Kiełbasów, w obecności 20 osób, powołano oficjalnie do życia Klub Babia Góra i wybrano zarząd, który opracował konstytucję klubu oraz „Odezwę do sióstr i braci spod Babiogórskich Dziedzin”. Pierwsze konstytucyjne zebranie klubu odbyło się 11 lutego 1990 roku w Domu Podhalan. Przewodniczył mu Michał Cieśla, zasłużony działacz Związku Podhalan i wielki przyjaciel Orawian. Przysięgę od zarządu klubu odebrał prezes Zarządu Głównego ZP Józef F. Króżel. Skład pierwszego zarządu klubu: ks. Józef Zuziak – kapelan, ks. Wojciech Grigus – wicekapelan, Karol Kulawiak - prezes, Tadeusz Kowalczyk – wiceprezes i dyrektor do ZG ZPPA, Melania Sandrzyk – wiceprezes, Danuta Wdówka – sekretarz protokołowy, Małgorzata Palenik – sekretarz finansowy, Władysław Kiełbasa – skarbnik, Jan Kowalczyk, Jerzy Mszal, Aleksander Sandrzyk – komisja rewizyjna.
 |
|
Pierwszy zarząd klubu |
Klub Babia Góra od początku swego istnienia pomagał w budowie, renowacjach i wyposażeniu kościołów na Orawie. Pomocy udzielono również na budowę kościoła i plebani w Zubrzycy Dolnej, kościoła w Jabłonce-Bory, malowanie kościoła w Podszklu, odnawianie kościoła w Orawce, budowę kościoła w Zubrzycy Górnej-Zimnej Dziurze. Pomagano także naszym orawskim strażakom w Lipnicy Wielkiej, Jabłonce, Lipnicy Małej. Zbierano również fundusze na pomoc potrzebującym mieszkańcom Orawy, m.in. operację przeszczepu szpiku kostnego córki państwa Wąs z Jabłonki. Od kilku lat stało się już klubową tradycją, że na zabawach i odpuście zbierane są fundusze na pomoc dzieciom niepełnosprawnym z ośrodka „Barka” w Jabłonce.
Począwszy od XXI Sejmu ZPPA klub czynnie uczestniczył w obradach Wysokiej Izby. W skład nowego zarządu wybrano dwóch Orawian: mecenasa Tadeusza Kowalczyka - jako radcę prawnego i dr. Andrzeja Jazowskiego - jako korespondenta zarządu.
Jednym z ważniejszych zadań klubu jest propagowanie naszych przepięknych orawskich tradycji, kultury i sztuki. Podczas festiwalu „Na Góralską Nutę” w 1990 roku klub zorganizował wystawę prac naukowych, literackich i artystycznych twórców orawskich. Wystawiono m.in. prace dr. Andrzeja Jazowskiego, Karola Kulawiaka, Małgorzaty Habiny i Kamili Dominik. Ekspozycje te cieszyły się wielkim zainteresowaniem.
W 1993 roku prezes Karol Kulawiak wyjechał do Polski. Jego pobyt na Orawie zaowocował m.in. współpracą klubu Babia Góra z redakcją lokalnego czasopisma „Fujok Babiogórski”. Pierwszym korespondentem „Fujoka” był Andrzej Jazowski. Szczególne słowa uznania za opracowanie licznych materiałów o życiu Orawian w Ameryce i przesłanie ich do redakcji „Fujoka” należą się późniejszemu korespondentowi klubu Augustynowi Habina, który również był głównym twórcą klubowego pamiętnika z okazji 5-lecia klubu Babia Góra. Współpraca ta trwała kilka lat. Obecnie od dwóch lat klub Babia Góra koresponduje z nowym orawskim czasopismem „Moja Orawa”. Materiały przygotowuje i przesyła do redakcji Maria Wontorczyk.
Przedstawiciele klubu brali również udział w obradach XXII Sejmu ZPPA. W części artystycznej sejmowego bankietu wystąpiła kapela orawska z siostrami Anią i Wiolą Wontorczyk. Uczestnicy bankietu mogli po raz pierwszy usłyszeć przepiękne pieśni i melodie orawskie.
W 1994 roku klub gościł wielu zacnych Orawian m.in. ks. Władysława Steca (rodem z Zubrzycy Górnej), pracującego w Słupsku. Kilka razy klub gościł u siebie posła na Sejm RP, wójta gminy Lipnica Wielka, a obecnie Konsula Generalnego Franciszka Adamczyka – wraz z przyjaciółmi: małżeństwem Beverly i John Hmurowicz, honorowymi obywatelami wsi Lipnica Wielka. W 1995 r. klub odwiedził ks. Jan Karlak - rodem z Lipnicy Wielkiej. Kilkakrotnie w klubowych uroczystościach uczestniczył ks. Jan Lichosyt – również z Lipnicy Wielkiej. Najbardziej zaszczytnym gościem był ks. biskup Jan Szkodoń, rodem z Chyżnego, który przyjechał dwukrotnie – na 5- i 10-lecie klubu. Na bankiecie z okazji 10-lecia klubu Babia Góra obecni byli również inni goście z Polski: wójt gminy Jabłonka dr Antoni Wontorczyk, dr Emil Kowalczyk – przewodniczący Rady Gminy Lipnica Wielka i prof. dr hab. Piotr Jaroszyński.
Nieodłączną częścią klubu Babia Góra jest kapela oraz młodzieżowy i dziecięcy zespół orawski. Pierwsza zorganizowana grupa orawska powstała w 1991 r. z inicjatywy Jana Łaciaka. Był to żeński zespół wokalny, który przetrwał 2 lata. Stroje dla zespołu w cenie 2 tysięcy dolarów zakupili: ówczesny wiceprezes Bronisław Janociak i Władysław Łęczowski. W 1993 roku Jerzy Mszal utworzył kapelę orawską. W tym czasie powstał również dziecięcy zespół „Orawa”. Początkowo kierowała nim Danuta Wdówka, dużo czasu poświęcili dzieciom również Maria i Tadeusz Wontorczyk. Od 1995 r. zespołem kieruje Jan Łaciak, a od kilku lat pomaga mu Elżbieta Kucek. Zespół ciągle się rozwija. Od kilku lat istnieją 2 grupy: młodzieżowa i dziecięca.
|
|
Dzieci i młodzież z zespołu „Orawa” na odpuście orawskim |
Tradycją klubu są również odpusty orawskie w Merrillville (Indiana). Pierwszy odpust klubu odbył się 1 lipca 1990 roku. Uroczysta msza św. została odprawiona w intencji klubu oraz wszystkich braci Orawian przybyłych do Stanów Zjednoczonych. Odpusty te corocznie odbywają się na św. Jana, patrona Orawy i klubu Babia Góra. Od kilku już lat msza św. odpustowa poprzedzana jest spotkaniem Kół Różańcowych pod kierunkiem długoletniego kapelana klubu ks. Józefa Zuziaka i głównej zelatorki Anieli Kulawiak.
Klub Babia Góra bierze aktywny udział w imprezach i uroczystościach organizowanych przez Związek Podhalan, bratnie koła i kluby związku, uczestniczy w uroczystościach kościelnych i państwowych m.in. w pochodzie z okazji uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Organizuje „opłatek”, „święconkę”, zabawy na cele społeczne i charytatywne. Dzieci uczestniczą w spotkaniach ze św. Mikołajem, biorą udział w konkursie koszyczka wielkanocnego w Domu Podhalan. Ozdobą wielu imprez organizowanych przez Komitet Imprez ZPPA oraz klub jest zespół i kapela orawska. Swoim pięknym graniem, śpiewem i tańcem podtrzymują i kontynuują dziedzictwo naszych przodków, krzewią regionalizm orawski ukazując piękno kultury i tradycji.
Klub Babia Góra ma również stały kontakt z Orawą na antenie radiowej. Dyrektor klubu Babia Góra Bronisław Janociak oraz Bogusław Bosak sponsorują raz w miesiącu w programie radiowym ZPPA audycję „Wiadomości spod Babiej Góry” przekazywane przez redaktora Staszkiewicza.
Obecny zarząd Klubu Babia Góra nr 48 przy Związku Podhalan: ks. Józef Zuziak – kapelan, Karol Kulawiak – prezes, Maria Wontorczyk – wiceprezeska i korespondentka, Józef Machaj – wiceprezes i drugi chorąży, Maria Sidor – sekretarka protokołowa, Marian Stasik – sekretarz finansowy, Władysław Kiełbasa – skarbnik, Bronisław Janociak – dyrektor, Bogdan Bosak – zastępca dyrektora, Józef Palenik – chorąży, Eugeniusz Capiak, Roman Kucek – komisja rewizyjna, Anna Palenik – komisja kultury i rada gospodarcza, Jan Łaciak – kierownik zespołu, Elżbieta Kucek – instruktorka zespołu i kronikarka, Maria Machaj, Stanisława Kiełbasa, Tadeusz Wontorczyk, Anna i Stefan Drozd, Stanisław Palenik – rada gospodarcza.
Dnia 25 marca 2007r odbyło się zebranie sprawozdawczo - wyborcze Koła Nr 48 Klubu Babia Góra, na którym wybrano nowy Zarząd Kola
Kapelan ks. Józef Zuziak
Wice kapelan ks Krzysztof Paluch
Honorowy prezes Kola Karol Kulawiak
Prezes Jan Łaciak
Wice prezeska Maria Wontarczyk
Sekretarz Protokólowy Maria Sidor
Dyrektor Bogdan Bosak
Zastępca dyrektora Bronisław Janociak
W zebraniu uczestniczył prezes ZPPA Stanisław Zagata, który przedstawił program zakończenia remontu i rozbudowy Domu Podhalan.