Związek Podhalanek

     W roku 1954 na posiedzeniu Zarządu Głównego Związku Podhalan w Północnej Ameryce została rzucona myśl założenia organizacji kobiet przy związku. Projekt ten wniosła Helena Augustyn, wiceprezes Zarządu Głównego i prezes Koła nr 2 im. W. Orkana. Wniosek zatwierdzony przez Zarząd Główny został przekazany H. Augustyndo wykonania. Utworzona organizacja miała nazywać się „Wydział Kobiet Dobroczynności”. Helena Augustyn zwołała zebranie 29 grudnia 1954 r., a na to posiedzenie zeszła się liczna grupa kobiet góralek. „Otwieram oficjalne zebranie pragnąc zorganizować Wydział Kobiet Dobroczynności przy Związku Podhalan, dla dobra i szerszego rozwoju naszej organizacji, a głównym naszym celem będzie niesienie pomocy Podhalanom, którzy jej potrzebują – przywitała zebranych. Piękne to były słowa i godne zapamiętania, gdyż owocują po dzień dzisiejszy. Dlatego uchwała ta została przyjęta z wielkim entuzjazmem i jednogłośnie zatwierdzona. Wybrano zarząd, do którego weszły: Helena Augustyn – prezeska, wiceprezeski Agnieszka Rafacz, Kazimiera Dąbrowska i Rozalia Jaromin, sekretarz protokołowy - Stefania Kowalska, sekretarz finansowy - Anna Karakuła, kasjerka - Władysława Poręba. Zarząd w tym składzie działał przez kilka lat z małymi zmianami. W roku 1955 urząd kasjerki objęła Stefania Skórnicka i powołano radę gospodarczą, w skład której weszły: Wiktoria Króżel, Maria Chlewanko i Rozalia Rychtarczyk.

Podhalanki przez cały czas prowadzą czynną działalność, biorą udział w życiu organizacyjnym związku, spieszą z doraźną pomocą, np. z koszykami żywności i pierwszej pomocy na „gwiazdkę” ubogim rodzinom lub kiedy zajdzie taka potrzeba.

Zaczyna się też pomoc przy znalezieniu zatrudnienia, organizuje się różne imprezy, aby zdobyć pieniądze. Wydział kobiet daje donację $500 na budowę pierwszego Domu Podhalan. Jak w każdej działalności, nie obeszło się bez krytyki, lecz „swoim działaniem Wydział Kobiet Dobroczynności udowodnił, że bilans ich pracy jest jak najbardziej dodatni” – to opinia ówczesnego zarządu Związku Podhalan. Ponieważ każdy góral czy góralka cenią sobie niezależność i ślebodę w działaniu, Podhalanki wystąpiły o czarter dla swej organizacji. W tym celu odbyło się z początkiem stycznia 1958 r. specjalne posiedzenie, na którym zmieniono nazwę na „Związek Podhalanek”. Uchwalono, że do Związku Podhalanek może należeć każda Polka, nie tylko z Podhala, mimo że zgodnie z konstytucją Związek Podhalanek będzie podtrzymywał nasze tradycje „góralskie” na amerykańskiej ziemi. Każda członkini zobowiązała się, że „będzie dokładać wysiłku, aby praca nasza przy Boskiej pomocy – dobry plon wydała dla naszej pięknej organizacji”. Podjęto też uchwałę, że członkinie miedzy sobą będą się nazywały siostrami. Wybrano Komitet Chorych, który miał za zadanie zainteresować się chorymi członkiniami, obdarować je kwiatkiem. Ustalono też, że w dniu 3 maja Podhalanki w strojach góralskich będą brały udział w „Paradzie 3-Majowej”. Przy kawie i cieście własnego wypieku zaczęto obchodzić „Dzień Matki”.

W drugiej połowie 1958 r. z inicjatywy prezeski H. Augustyn została zorganizowana pomoc dla chorych dzieci na Podhalu. Później urządzono „gwiazdkę” w szpitalu w Nowym Targu i Zakopanem oraz dla dzieci kalekich i nieuleczalnie chorych w zakładzie w Białce Tatrzańskiej. 14 listopada 1959 r. odbył się uroczysty bankiet z okazji 5 lat działalności. 26 kwietnia 1964 roku zorganizowano uroczystość z okazji 10 lat działalności. Z tej okazji zafundowano dla organizacji sztandar, odbyła się uroczysta msza święta, na której go poświęcono oraz bankiet.

Powołano do życia Komitet Konstytucyjny w składzie:
Andrzej Rafacz, Helena Augustyn, Kazimiera Dąbrowska, Agnieszka Rafacz, Maria Chwalenko i Rozalia Rychtarczyk, którego zadaniem było opracowanie konstytucji dla Związku Podhalanek.

Na XIII Sejmie związku Podhalan w 1966 r. Wydział Podhalanek został włączony do Związku Podhalan. W 1974 r. na specjalnie zorganizowanym bankiecie obchodzono uroczyście 20 lat działalności Związku Podhalanek. W 1975 r. Podhalanki z prezeską Heleną Augustyn odwiedzają w Nowym Jorku chorego Jana Gromadę, wydawcę „Orła Tatrzańskiego” i ofiarują mu własnoręcznie wykonany album obrazujący jego dorobek w zakresie krzewienia kultury podhalańskiej w Ameryce. 26 października 1975 Związek Podhalanek przyjął za patrona zamordowaną przez gestapo słynną narciarkę i kurierkę z czasów II wojny Helenę Marusarz. Od tego dnia pełna nazwa organizacji brzmi Związek Podhalanek im. Heleny Marusarz. W 1978 z okazji 50 lat Związku Podhalan w Północnej Ameryce z udziałem Podhalanek zebrano pieniądze w celu pomocy wydania książki Włodzimierzowi Wnukowi o działalności polskich górali w USA. Podhalanki biorą też udział w pracach innych organizacji, na Sejmie Macierzy Polskiej – Zofia Różyczka została wybrana na stanowisko wiceprezesa.

W listopadzie 1978 roku Podhalanki bardzo uroczyście świętują swój srebrny jubileusz. Zmarłą Annę Kwak, która była sekretarzem protokołowym, od roku 1954 do 1975 zastępuje Kazimiera Dąbrowska, która pełni tę funkcję do 1990 r. W czasie XVIII Sejmu ZP w 1981 r., na stanowisko dyrektora do Zarządu Głównego wybrana zostaje Bronisława Cieśla. Włącza się ona do pracy zarówno w Związku Podhalan, jak i Podhalanek. W kwietniu 1981 r., ze względu na ciężką chorobę, Helenę Augustyn, która umiera 4 lipca 1982 r. zastępuje na stanowisku prezesa Helena Trunka. Pełni je tylko przez 3 lata, umiera nagle w marcu 1986 r. Następną prezeską jest Helena Starczewska, pełni tę funkcję do grudnia 1991 r.

8 grudnia 1991 r. prezesem Związku Podhalanek zostaje Bronisława Cieśla, zdolna organizatorka, długoletnia działaczka związku. Organizuje m.in. zabawę, z której dochód zostaje przeznaczony na żywienie chorych w szpitalu w Nowym Targu. Od XX Sejmu (1987 r.) delegatką do Zarządu Głównego jest Stefania Skórnicka. W grudniu 1993 r. zarząd przedstawiał się następująco: prezes Bronisława Cieśla, wiceprezes Anna Ogórek, sekretarz protokołowy Zofia Surowiak, sekretarz finansowy Maria Węgrzyniak, marszałek Anna Cieśla, opiekun kasy Rose Bojarski, chorąży Bronisława Cieśla i Zofia Surowiak.

Przez cały czas działalności Wydziału Podhalanek prowadzi działalność zgodną z założeniami konstytucyjnymi związku, w których na pierwszy plan wysuwa się pomaganie potrzebującym. Na ten cel urządza się zabawy, „bingo”, loterie fantowe i bankiety. Dochód z nich przeznaczany jest na potrzeby Związku i działalność charytatywną. Ostatnio przekazano na potrzeby szpitala w Nowym Targu $1000.

Podhalanki dołożyły tez swoją cegiełkę na ufundowanie tablicy pamiątkowej dla Bohaterów spod Monte Casino w kościele św. Trójcy w Chicago. Biorą czynny udział we wszystkich imprezach organizowanych przez Związek Podhalan. W jubileuszowym roku 2004, w którym Związek Podhalan będzie obchodził swoje 75 lat istnienia, Związek Podhalanek będzie świętował swój Złoty Jubileusz 50 lat.

Wydział Podhalanek

 

Wydział Podhalanek im. Heleny Marusarz Związku Podhalan w P. A.  -
wybory nowego zarządu na rok 2012.

Dnia 15 kwietnia 2012 roku w Domu Podhalan odbyło się zebranie sprawozdawczo - wyborcze "Podhalanek". Wybory przeprowadził i przysięgę odebrał wice-prezes do s/k i sztuki Józef Cikowski. Zaszła tylko zmiana sekretarza finansowego, Maria Węgrzyniak nie przyjęła i nowym sek. finan. została wybrana Janina Leśnicki. Również do komisji rewizyjnej weszła Maria Gocał. Pozostały zarząd został w tym samym składzie. Należą sie wielkie podziękowania dla byłej sek. fin. Marii Węgrzyniak za skrupulatne prowadzenie finansów przez 18 lat i wkład swojej pracy dla dobra "PODHALANEK". Na koniec został podany obiad przyrządzony przez " Biołą Izbę" Podziękowanie dla Heleny Jarosz za sponsorstwo. Zarządowi naszemu życzymy owocnej i zgodnej pracy dla dobra naszego i przyszłych pokoleń i zapraszamy do zapisania się i wstąpienie w nasze szeregi i tu chciałam zachęcić młodzież podhalańska.

ZAPRASZAMY.

Zarząd Koła Podhalanek:

1.  Kapelan Ks. - Franciszek Florczyk.

2. Honorowa Prezeska  -  Sp. Bronisława Cieśla.

3. Prezeska - Zofia Bielska.

4. Wice Prezeska  - Katarzyna Pająk.

5.  Wice Prezeska  - Anna Zon.

6. Sekretarz Protok - Barbara Guńka.

7. Sekretarz Finans. -  Janina Leśnicki.

8. Dyrektor  -  Helena Jarosz.

9. Chorąży - Anna Zon, Stanisława Czarniak.

Komisja Rewizyjna:  Maria Komorowska, Maria Cieśla, Maria Gocal.

Z żalem pożegnaliśmy honorowa prezeskę Koła 24 grudnia 2011r śp. Bronisławę Cieśla, która przeżyła 91 lat. Cześć Jaj Pamięci. Niech odpoczywa w pokoju.