„... Białka na downyk wieś fundamentak...”
Tak pisała poetka z Białki Hanna Nowobilska i nie myliła się, ponieważ historia Białki jako parafii sięga początków wieku XVII. Wieś położona jest w przepięknej i malowniczej dolinie rzeki Białki, wypływającej z Morskiego Oka. Od strony południowej graniczy z Bukowiną Tatrzańską i widokami na najwyższe szczyty pasma Karpat: Słowacki Gerlach i Lodowy, od zachodu przez wierchy z Groniem, od północy – z Białą i Trybszem, a od wschodu rzeka Białka oddziela ją od Czarnej Góry. Dziś Białka Tatrzańska to największy ośrodek wyciągów narciarskich na Podhalu, dawniej to wczasy letnie, a jeszcze wcześniej – pasterstwo, zbójnicy, a nawet podobno i rudę żelaza próbowano tu wydobywać.
Przełom XIX i XX wieku to początki wyjazdów ludzi Podhala za „wielką wodę”. Z Białki w tym okresie wyjechali m.in.: Zygmuntowicz, Łapka, Dąbrowski, Obłaźny, Dziadkowiec, Furczoń, Nowobilski, Rusin, Łacniak. Jednym z bardzo aktywnych działaczy organizacyjnych w tworzeniu stowarzyszeń i kół, a później Związku Podhalan w Ameryce był Antoni Zygmuntowicz – pierwszy prezes Towarzystwa Tatrzańskiego, a później wiceprezes Koła nr 1 im. Jana Sabały. Znanym muzykantem tego okresu był Józef Nowobilski, również pochodzący z Białki. Następny większy przypływ białczan do Ameryki to lata sześćdziesiąte. W tym czasie przybyły rodziny: Haładyna, Bafia, Hornik, Malec, Gryglak, Budze, Bury, Chowaniec i Dąbrowski. O tym, iż białczanie chcą się organizować i pracować w szeregach Związku Podhalan świadczy fakt, że w latach 1969-1972 funkcję wiceprezesa ZPPA pełnił Stanisław Nowobilski (Kościelny), po dzień dzisiejszy jako najmłodszy wiceprezes w historii Związku Podhalan. Próbę zorganizowania się białczan podjęto jesienią 1974 r. organizując udaną zabawę w Columbia Hall. Całkowity dochód przekazano na kościół, ale do założenia koła nie doszło. Organizowaniem tej zabawy zajmował się Władysław Nowobilski (Kościelny) z rodziną. Dopiero w 1982 r. z inicjatywy Józefa Bafii (Albinow), uczestnika wspomnianej zabawy, dochodzi do zwołania zebrania organizacyjnego w dniu 6 czerwca. Zebranie odbyło się w Domu Podhalan przy 51st i Whiple, a przeprowadził je ówczesny prezes związku – Józef Gil. Na spotkanie przybyło 36 osób, które postanowiły utworzyć koło Białka Tatrzańska z kolejnym numerem w związku tj. 42. Wybrany został również zarząd koła z prezesem i dyrektorem w jednej osobie, a został nim Józef Bafia. Pierwsze zebranie robocze Koła nr 42 Białka Tatrzańska odbyło się w domu Marii i Tadeusza Pytel przy 49th i Karlov, gdzie spisano konstytucję koła i ustalono plan jego działalności. Główne wytyczne i cele działania to: pomoc rodzinnej wiosce, a zwłaszcza kościołowi, siostrom zakonnym, szkole i straży pożarnej. To właśnie z inicjatywy i na prośbę koła po raz trzeci podjęto się dokończenia budowy wieży na kościele parafialnym. List w tej sprawie do proboszcza ks. Stanisława Brody oraz kard. Franciszka Macharskiego nie znalazł jednak poparcia. Doszło jednak do zmiany proboszcza i ks. Stanisław Maślanka podjął to wyzwanie. Wieżę na kościele wykończono w pierwotnie zaplanowanym stylu, a jej poświęcenie odbyło się w 1993 roku. Na uroczystości koło reprezentowali: prezes Józef Bafia oraz członkinie Anna Dziubasik i Antonina Wolski-Wodziak. Na budowę tej wieży, pokrycie kościoła blachą miedzianą i całkowity remont plebani białczanie i koło przekazali sumę $34500. W tym czasie przeprowadzono również rozbudowę remizy strażackiej, na co koło przekazało $4500. Koło zakupiło pierwszy telewizor kolorowy dla Szkoły Podstawowej w Białce i magnetowid. Przekazano też $500 na budowę schodów do kościoła na Brzegach, budowę kościoła na Bachledówce i Wały Częstochowskie. Przesyłano też skromne donacje dla sióstr zakonnych w Białce. Ponadto koło pomaga finansowo dobrze spisującym się drużynom piłki nożnej „Watra”, zarówno tu, jak i w Polsce. Dołącza do wszystkich zbiórek, jakie organizuje Związek Podhalan, łącznie z sumą $3000 na budowę Domu Podhalan i $2000 na jego remont. W 10. rocznicę powstania koło postarało się o piękny sztandar, które wykonały trzy siostry pod Warszawą, a pomagał w tym ks. dr Józef Nowobilski (Skupniow). Na sztandarze z jednej strony widnieje flaga i godło Polski, a z drugiej – Matka Boska Ostrobramska widniejąca nad wejściem do kościoła parafialnego w Białce. Poświęcenie sztandaru odbyło się 31 maja 1992 r. w kościele św. Józefa w Chicago. Uroczysty bankiet miał miejsce w Domu Podhalan, a przybyli na niego goście z Polski: ks. proboszcz S. Maślanka i sołtys wsi Białka W. Piszczek.
Poświęcenie sztandaru
Członkowie koła Białka bardzo czynnie włączają się w działalność organizacyjną i kulturalną ZPPA. Jako pierwsze na pierwszym festiwalu „Na Swojską Nutę” zgłosiły się białczanki: z haftami i gorsetami była Ludwika Szwajcer-Turziak, z moskolami - Anna Dzibasik, z wierszami i gadkami – Józef Bafia, który później został jednym ze współprowadzących i organizatorów kolejnych festiwali. W 1987 r. Związek Podhalan podjął decyzję o rozpoczęciu nadawania programu radiowego na stacji WPNA 1490 AM. Prezes związku Józef F. Króżel i wiceprezes Janina Duda zwrócili się z prośbą o jego prowadzenie do prezesa koła Białka. Józef Bafia prowadził ten program przez 5 lat dobierając do współpracy Andrzeja Gędłka – dziś obydwaj są właścicielami programu radiowego „Na góralską nutę”. 11 sierpnia 1991 roku Królową Związku Podhalan została Basia Nowobilska (Józka Pipisiowego) z naszego koła, wcześniej była nią również Teresa Obłaźna, zaś w roku 2004 Zbójnikiem Roku został przedstawiciel Białki Zbyszek Łukaszczyk. W roku 2001 koło Białka wraz z kołami nr 57 Bukowina Tatrzańska i nr 40 Biały Dunajec zorganizowali wspólny piknik, który okazał się bardzo udany pod względem organizacyjnym. Uczestniczyła w nim ogromna ilość osób. W roku 2004 koło po raz pierwszy urządziło „opłatek”, w którym wzięło udział ponad 200 osób z Białki, mimo że liczba członków naszego koła w chwili obecnej sięga sześćdziesięciu kilku osób.
A oto członkowie zarządu Koła nr 42 Białka Tatrzańska, działającego przy Związku Podhalan w Północnej Ameryce, na przestrzeni 22 lat jego działalności: prezes – Józef Bafia, wiceprezes: Jan Goryl, Tadeusz Pytel, Józef Nowobilski, Helena Wąsowicz, Helena Medlak, Bronisława Stopka, Anna Skupień, sekretarz – Maria Liptak, skarbnicy: Maria Pytel i Marian Łukaszczyk, sekretarze protokołowi: Krzysztof Wąsowicz i Janina Nowobilska, dyrektor – Józef Bafia, zastępca dyrektora – Stanisław Nowobilski, rada gospodarcza: Józef Liptak, Franciszek Kowalczyk, Władysław Medlak, Władysław Nowobilski, Stanisław Nowobilski (Kościelny), Józef Nowobilski, Marian Łukaszczyk, Stanisław Nowobilski (Gandera), Anna Skupień, Józefa Klimek, chorążowie: Józef Nowobilski, Józef Goryl, Józef Trybuła.
Zarząd i członkowie koła: stoją od lewej: Kasia Klimek, Krystyna Nowobilska, Józef Nowobilski, Józef Bafia, Helena Para, Helena Michniak, Władysław Michniak, Stanisław Nowobilski, Józef Korkosz; siedzą: Józefa Klimek, Janina Nowobilska, Anna Dziubasik, Anna Skupień; w przykucku: Ania i Agnieszka Klimek.
Wybory w kole Białka Tatrzańska
W dniu 22 lutego 2015r w Domu Podhalan odbyło się zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Koła Nr. 42 Białka Tatrzańska, na które przybyła liczna grupa członków i sympatyków koła. Swoją obecnością zaszczycił nas: Prezes ZG.ZPPA Józef Cikowski, Vice Prezeska Zofia Bobak, oraz były prezes ZG. Andrzej Gędłek.
Zebranie miało szczególny charakter, ponieważ po raz pierwszy zabrakło na nim założyciela i wieloletniego prezesa ŚP. .Józefa Bafi.
W trakcie spotkania wielokrotnie wspomniano jego osobę.
Pamieć o zmarłych członkach koła, członkach ich rodzin oraz ŚP. Józka uczczono wspólną modlitwą, którą poprowadził Ojciec Bartłomiej Stanowski-Kapelan naszego koła. Po sprawozdaniach sekretarza protokółowego, oraz sekretarza finansowego, przystąpiono do dyskusji w której poruszono wiele istotnych tematów i spraw dotyczących naszego koła oraz naszej rodzinnej wioski. Padło wiele ciekawych propozycji. Jedną z nich jest organizacja pierwszego pikniku, ustalono już miejsce i termin. Będzie to w ogrodach przynależnych do kościoła Ojców Cystersów "Na Górce" w Willow Springs. Prawdopodobny termin to niedziela 26 lipca 2015.
Bardzo pozytywną częścią zebrania było przyjecie 10-ciu nowych członków.
Po odwołaniu starego zarządu przystąpiono do wyborów, które przeprowadził dyrektor ZG. Franciszek Kowalczyk. Po wyborach odbyło się zaprzysiężenie nowego zarządu.
Skład zarządu:
• Prezes - Marian Łukaszczyk
• 1-Vice Prezes - Józef Nowobilski
• 2-Vice Prezes- Anna Skupień
• Dyrektor - Stanisław Nowobilski
• Zastępca Dyrektora- Marian Łukaszczyk
• Sekretarz Protokółowy- Angelika Kipta
• Sekretarz Finansowy - Maria Liptak
• Skarbnik - Janina Nowobilski
• Rada Gospodarcza: Helena Mędlak, Maria Kowalczyk, Maria Nowobilska, Tina Plewa i Peter Łukaszczyk
• Choraży: Józef Nowobilski, Jan Trybuła, Jan Nowobilski i Tadeusz Dąbrowski.
Jako nowy prezes koła pragnę serdecznie podziękować wszystkim członkom starego zarządu za pracę, poświęcenie, oraz wielkie zaangażowanie w działalności koła. Szczególne podziękowania należą się Józefie Klimek i Stanisławowi Nowobilskiemu, którzy zrezygnowali z funkcji w zarządzie. Józia osładzała nam życie swoimi wypiekami na wszystkich imprezach. Nowemu zarządowi życzę siły do pracy zrozumienia i sukcesów. Cieszy fakt, że w zarządzie znaleźli się bardzo młodzi członkowie koła.
Z serdecznym pozdrowieniem
Prezes - Marian Łukaszczyk
Zebranie Sprawozdawczo - Wyborcze Koła Nr 42 Białka Tatrzańska 2018r
W niedzielę 4 marca w Domu Podhalan odbyło się zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze naszego Koła Nr. 42 Białka Tatrzańska, na które przyszła bardzo liczna grupa członków, wśród których byli też chętni do zapisania się do koła. Swoją obecnością zaszczycił nas Kapelan koła O. Bartłomiej Stanowski. Po powitaniu zebranych, wśród których była Królowa ZPPA Karolinka Nowobilska oraz modlitwie, którą poprowadził O. Bartłomiej kapelan koła przystąpiono do dalszej części zebrania. Sprawozdanie z ostatniego zebrania odczytała sekretarz koła Angelika Kipta, sprawozdanie finansowe odczytała sekretarz finansowy Maria Liptak, skarbnik Andrzej Trybuła przekazał wszystkim dokładne rozliczenie finansowe minionego okresu sprawozdawczego, po czym przystąpiono do dyskusji. Dyskusja przebiegała w miłej i rzeczowej atmosferze, w której dokonano podsumowania ubiegłego roku oraz omówiono plany na przyszłość. Ubiegły rok obfitował w naszym kole w wiele imprez i uroczystości. Najważniejsze było 35 lecie naszego koła, na które przybyło wielu wspaniałych gości między innymi Ksiądz proboszcz naszej parafii Jan Byrski, sołtys Władysław Piszczek prezes OSP Janusz Radwan oraz wspaniały zespół "Białcanie" pod kierownictwem p. Teresy Remiasz i instruktorki Janiny Wacław, oraz ks. Mariusz Fukś białczanin, proboszcz jednej z parafii w stanie Georgia. Wśród szczególnych gości byli też członkowie ZG ZPPA z Prezesem Józefem Cikowskim na czele. W dalszej części zebrania przyjęto i odebrano przysięgę od pięciu nowych członków koła, wśród których była obecna Królowa Związku Podhalan Karolinka Nowobilska. Prezes Marian Łukaszczyk podziękował ustępującemu zarządowi za współpracę, po czym Franciszek Kowalczyk podał wniosek o odwołanie zarządu. Po odwołaniu starego zarządu przystąpiono do wyboru nowego zarządu. Wyboru dokonał prezes ZG ZPPA Józef Cikowski, który przybył na nasze zebranie w towarzystwie vice prezesa d.s. gospodarczych Stanisława Sarny oraz vice prezesa d.s. kultury Zdzisława Doruli. Jednogłośnie na następną kadencję został wybrany w całości ten sam
Zarząd.
Zebranie zakończono smacznym obiadem serwowanym przez Biołom Izbę, za który serdecznie dziękujemy.
Prezes Marian Łukaszczyk
Oto skład Zarządu:
Zarząd Koła Nr 42 Białka Tatrzańska 2018
Kapelan: O. Bartłomiej Stanowski
Prezes: Marian Łukaszczyk
Wiceprezes: Józef Nowobilski
Wiceprezeska: Anna Skupień
Dyrektor: Krzysztof Wąsowicz
Zastępca dyrektora: Stanisław Nowobilski
Sekretarz protokółowy: Angelika Kipta
Sekretarz finansowy: Maria Liptak
Skarbnik: Andrzej Trybuła
Chorąży:
Józef Nowobilski
Jan Trybuła
Tadeusz Dąbrowski
Jan Nowobilski
Adam Trybuła
Rada Gospodarcza:
Maria Kowalczyk
Tina Plewa
Peter Łukaszczyk
Anna Waliczek
Helena Goryl
Komitet Imprez:
Maria Nowobilska
Krzysztof Stasik
Katarzyna Naglak
Józef Waliczek
Marek Bafia
Stanisław Goryl
Józef Goryl
Komisja Rewizyjna:
Krystyna Nowobilski
Marian Waliczek
Jadwiga Łukaszczyk
Józef Łętowski